Chrzan


images-2

Chrzan zajmuje ważne miejsce w tradycji chrześcijańskiej, gdyż jest nieodzownym elementem wielkanocnej święconki. Zapewnić ma nam przez cały rok zdrowie i siły witalne. W każdym koszyczku powinien znajdować się nie tylko jako element dekoracyjny, ale jak nakazuje tradycja poświęcony powinno się zjeść rano na czczo, aby potem do woli objadać się bezkarnie i obficie przygotowanymi smakołykami:)  Szkoda, że przypominamy sobie o nim przed świętami wielkanocnymi, gdyż w Polsce chrzanu nie brakuje, rośnie nie tylko ten uprawiany, ale często możemy spotkać go rosnącego dziko przy rowach, przydrożach, wilgotnych zaroślach. Tradycyjne polskie potrawy bez dodatku chrzanu są „do chrzanu”. Dlatego serwując zimne nóżki, sztukę mięsa, baleron, pasztet, szynkę białą kiełbasę, gotowany boczek, rybę w galarecie czy jaja na twardo, nie można o nim zapomnieć. Chrzan zdecydowanie poprawia ich smak, nadaje im ostrego charakteru i wyrazistości.

Chrzan jest mocno związany z tradycyjną kuchnią polską i kulturą ludową. Stąd pochodzą jego „chłopskie” nazwy, takie jak warzęcha czy warzucha.

Właściwości

Do celów leczniczych wykorzystywane są liście i korzeń. Zawierają glikozyd siarkocyjanowy, witaminy C, B, E, A oraz flawonoidy, cukry, enzymy i aminokwasy, sole mineralne zawierające potas, siarkę, wapń, sód żelazo, magnez potas czy fosfor.  Warto jednak pamiętać, że chrzan zawiera wielokrotnie więcej witaminy C niż cytryna.Chrzan, obok czosnku i cebuli jest jedną z wyjątkowo odżywczych roślin. Ponieważ nie spożywamy go dużo, nie uzupełnimy nim jakoś specjalnie niedoborów witaminowych i mineralnych.

W krajach takich jak Francja, Szwajcaria czy Holandia jest lekiem oficjalnym, ale w większości używany jest jako przyprawa dietetyczna. W medycynie ludowej sok ze świeżo startego chrzanu z dodatkiem amoniaku (4:1) wcierano w stawy z obrzękiem artretycznym i w zapaleniu ścięgien. Chrzan stosowany jest w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. W przypadku marskości wątroby nie jest wskazane spożywanie chrzanu. Syrop z chrzanu jest używany przy uciążliwym kaszlu i zapaleniu oskrzeli, przy anemii

Zewnętrznie na bazie chrzanu robi się okłady przy bólach stawów i mięśniowych, w nadwerężeniu ścięgien, w chorobach reumatycznych.

Podczas bardzo dużych upałów liście chronią głowę przed udarem. Uśmierzają również bóle głowy.

Ma działanie drażniące skórę, przeciwreumatyczne, bakteriobójcze, przeciwgrzybicze, pobudza wydzielanie soków trawiennych, wspomaga przemianę materii, wpływa na pracę wątroby i nerek.

Nadmierne spożycie chrzanu może jednak uszkodzić błony śluzowe układu pokarmowego. Nawet niewielka jego ilość bywa szkodliwa dla osób z chorobami nerek, wątroby, cierpiących z powodu stanów zapalnych przewodu pokarmowego.

Przepis na dip chrzanowy

Składniki:

  • 200 ml jogurtu naturalnego,
  • 4 łyżki chrzanu ze słoika,
  •  2 łyżki posiekanego koperku,
  •  1 łyżeczka soku z cytryny,
  •  sól i pieprz czarny mielony do smaku,

Koperek należy opłukać, osuszyć i drobno posiekać. Jogurt zmiksować z chrzanem , posiekanym koperkiem, doprawić do smaku sokiem z cytryny, solą i pieprzem , przed podaniem schłodzić w lodówce.